Tamamen basit bir şekilde anlatalım ki her kesimden insan bu konuyu anlasın. Birçok şirkette maaş giderleri, şirketin en büyük gider kalemlerinden birini oluşturmaktadır. Özellikle “NET” değer üzerinden hesaplanan maaş, vergi ve SGK kalemlerinin eklenmesi ile tahmin edilenden çok daha yüksek seviyelere çıkabilmektedir.
Brüt Maaşı kabaca aşağıdaki şekilde formüle edebiliriz:
Brüt Maaş = Net Maaş + (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi
Ancak işçinin işverene maliyeti brüt maaşla sınırlı kalmamaktadır ve aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İşçinin İşverene Maliyeti = Brüt Maaş + SGK İşveren Payı
Bu hesaplamaları yapmanız için gerekli bilgileri ise aşağıdaki başlıklarda anlatmaya çalıştım.
Maaşlarda SGK ve İşsizlik Primleri
SGK ve işsizlik primleri için uygulanan oranlar aşağıdaki gibidir. Bu oranlar yine brüt maaş için aşağıda belirttiğim taban ve tavan tutarları arasına uygulanır. Örneğin, tavan rakamı olan 7.809TL geçilse bile SGK primleri 7.809TL üzerinden hesaplanır. Taban tutar olan 1201,5TL asgari maaş tutarıdır.
SGK Taban ve Tavan Aylık (TL)
Taban (Ocak 2015-Haziran 2015) 1201,5
Tavan (Ocak 2015-Haziran 2015) 7809,9
Taban (Temmuz 2015-Aralık 2015) 1273,5
Tavan (Temmuz 2015-Aralık 2015) 8277,9
Gelir Vergisi
Elemanlarınızın aldığı maaşlar gelir vergisine tabidir ve maaşlar üzerinden kesilen gelir vergisini işçi adına işletmenizin ödemesi gerekmektedir. Ödemeniz gereken vergi tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Vergilenecek Maaş Tutarı = Brüt Maaş – SGK İşçi Payı (SGK İşçi Primi + İşsizlik Primi)
Vergi Tutarı = Vergilenecek Maaş Tutarı * Gelir Vergisi Oranı (%)
Gelir vergisi oranları ise aşağıdaki tablo temel alınarak belirlenir.
Vergilenecek Maaş Tutarı (2015 yılı ücret gelirleri için) Gelir Vergisi Oranları
12.000TL’ye kadar 15%
29.000TL’nin 12.000TL’si için 1.800TL, fazlası 20%
106.000TL’nin 29.000TL’si için 5.200TL, fazlası 27%
106.000TL’den fazlasının 106.000TL’si için 25.990TL, fazlası 35%
Asgari Geçim İndirimi
Asgari Geçim İndirimi kısaca (AGİ), çalışanların asgari geçimini sağlayacak bölümünün gelirinden düşürülerek vergi dışı bırakılmasıdır. Yani kazanılan gelirin bir kısmının istisnaya tabi tutulmasıdır. AGİ tutarı çalışanın medeni durumuna, evliyse eşinin çalışıp çalışmadığına ve varsa çocuk sayısına göre değişir. AGİ tutarı, çalışanın durumuna göre 2015 yılının ilk 6 ayı için 90,11TL ile 153,19TL arasında değişir.
ÖRNEK HESAPLAMA
Eğer bir çalışanınıza net 2.000TL maaş vermek isterseniz, 2015 yılı Ocak ayı için hesaplamanız aşağıdaki şekilde olacaktır. Net değer üzerinden yaptığınız anlaşmalarda kümülatif gelir vergisi dilimi aylar geçtikçe artacağı için brüt maaş tutarı ve dolayısı ile toplam işveren maliyeti artacaktır. 2015 Ocak ayında 3.427TL olarak başladığınız, 2015 Aralık ayında 3.725TL ye, yıllık toplam maliyetiniz de 42.711TL ye kadar çıkacaktır.
Maaş Hesaplaması (2015 Ocak)
Brüt Ücret : 2.798TL
SGK Primi İşçi Payı (%14) : 392TL
İşsizlik Sig. Fonu (%1) : 28TL
Gelir Vergisi (%15) : 357TL
Damga Vergisi (%07,59) : 21TL
Kesintiler Toplamı : 798TL
Net Ücret : 2.000TL
Asgari Geçim İndirimi : 90TL
Toplam Net Ücret : 2.090TL
Toplam İşveren Maliyeti (2015 Ocak)
Brüt Ücret : 2.798TL
SGK Primi İşveren Payı (%20,5): 574TL
İşsizlik Sig. Fonu (%2) : 56TL
Toplam Maliyet : 3.427TL
%5 Puanlık İndirim
Son söz olarak, belli şartları yerine getirmeniz durumunda faydalanabileceğiniz ve işveren hissesine uygulanan 5 puanlık indirimden bahsetmek istiyorum. İndirimden faydalanmak için başvuruda bulunmaya gerek yok. Aşağıdaki koşulların sağlandığı aylar için muhasebeciniz aylık SGK bildiriminde bulunurken gerekli işlemleri yaparak bu indirimi almanızı sağlayabilir.
Bu indirimden faydalanmak için işverenlerin:
- Çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri,
- Sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri,
- Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
%5 İndirimi yukarıdaki örneğe uygularsak, SGK işveren payı (%20,5) yerine (%15,5) üzerinden 140TL indirim ile 434TL olarak hesaplanacak ve bu çalışandan yıllık tasarrufunuz 1.744TL olacaktır.