İşyerlerinde Zorunlu BES’e Geçiş Tarihleri

1 Ocak 2017 Tarihinde zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) uygulaması başlıyor. İşverenler bu konuda hazırlıklarını yaparak altyapılarını hazırlamaktalar. Tabi sisteme ödenecek katkı payı ve devlet desteğine de dikkat etmek gerekiyor. Peki Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi nedir, nasıl uygulanır ?

Öncelikle Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi ile alakalı genel bilgileri arkasından da ince detayları belirtelim.

Sisteme giriş anınızdan itibaren birikiminize % 25 devlet katkısı sağlıyor. Birikiminiz değerlenirken isterseniz ek gelir sağlamak amacıyla başka yatırımlarla da gelirinizi daha da artırabilirsiniz. Örneğin devlet tahvili alarak yıllık % 8 ila 10 arasında ek gelir de sağlayabilirsiniz. İsterseniz de döviz yada hisse senedi gibi yatırımlarda değerlendirebilirsiniz. Bir ek daha, emeklilik zamanına kadar birikimleriniz sistemde kalırsanız % 5 devlet ek desteğini de ekleyelim.

Çalışanların Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde 2 ay birikim yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Zorunluluğun amacı çalışanların sistemin getirilerinin farkında olmaları, tasarruf yapma alışkanlığı, sistemin nasıl olduğunu anlamalarıdır. 2 ay sonunda çalışanlar işverene ya da bağlı bulunulan emeklilik şirketine başvuruda bulunarak iptal edebilirler. 2 ay sonunda sistemden ayrılan çalışanlara 10 işgünü içinde birikimleri geri ödenecek ve % 25 devlet katkısı ödenmeyecek.
% 25 Devlet katkısından faydalanmak için 10 yıl BES’te kalmanız ve 56 yaşına gelmiş olmanız gerekmektedir. Eğer 3. yıldan sonra ayrılırsanız % 15 devlet desteği alabilirsiniz.

Gelişmiş ülkelerin hemen hemen tamamında bu tarz fonlar bulunmaktadır. Emeklilik sisteminde biriken tutarlar ayrıca ülkenin gelişmesi, dış borçlanma bağımlılığında azalma, yatırımları destekleme, yüksek faizli borçlanmama gibi konularda ülke yararına etki edecektir. Kaldı ki Avrupa ve Amerika ülkelerinde bu fonlar milyarlarca dolara ulaşmıştır.

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi, çalışma hayatında işçilerin birikim yapmalarına olanak sağlayacak, bundan fayda sağlamaları yönünde bir sistemdir. Aynı zamanda devletin de bu birikimden faydalanarak hem işçinin hem de devletin parayı değerlendirmesinin yanı sıra işverene yük olmamayı hedefleyen bir sistemdir.

1 Ocak 2017 Tarihinde 1000 ve üzeri işçi çalıştıran özel sektör işyerlerinde bu sistem zorunlu olarak başlamıştır. Bu sisteme kişi otomatik olarak kayıt edilecektir. 45 Yaşından gün almamış ve 5510 Sayılı SGK Kanununda belirtilen işçi ve memur statüsünde çalışanlar için BES zorunludur.

Zorunlu BES Sistemine Kademeli Geçiş Tarihleri ?
Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemine Geçiş Tarihleri;

Tabloda da görüldüğü üzere zorunlu BES sistemine geçiş kademeli olarak gerçekleştirilecektir. 1 Ocak 2017 tarihi itibariyle 1000 ve fazla çalıştıran işyerlerinde zorunludur. 250 ila 999 kişi çalıştıran işyerlerinde 1 Nisan 2017, 100 ve 249 kişi çalıştıran işyerlerinde 1 Temmuz 2017, 10 ve 99 kişi çalıştıran işyerlerinde 1 Temmuz 2018 ve 5 ila 9 arası işçi çalıştıran işyerlerinde ise 1 Ocak 2019 tarihlerinde Bireysel Emeklilik Sistemi zorunlu olacaktır. Tabiki sürece göre bu tarihlerin değişmesi mümkündür.

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde Hususlar

• Emeklilik sistemine kayıt edilen işçi işyeri değiştirmesi durumunda yeni işyerinde zorunlu bireysel emeklilik sistemi varsa sistemde devam edebilir. Hesabı yeni işyerine nakil olunur. Devlet katkısı da kesilmez. En az 10 yıl BES’te kalan ve 56 yaşını tamamlamış işçi emekliliğe hak kazanır.
• Bu sistemde % 25 devlet desteği tutara eklenmektedir. 2 ay sonra kendi isteğiniz doğrultusunda BES’te kalmaya devam ederseniz 1.000,00 TL daha devlet desteği verilecek. Eğer 10 yıl boyunca bu sistemde kalmayı kabul ederseniz bu yıl sonrasında ek % 5 daha devlet desteği verilecek.
• BES sözleşmesi yapılırken açıkça bütün bilgiler yer alacaktır. Ödenen yada ödenecek ücretin miktarı, iade koşulları, ödeme günü, çalışanlara ait bildirimlerin şekli gibi hususlar sözleşmede açıkça belirtilir. Buradaki diğer husus Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi için işçilere ait bilgiler verilirken işverenin ayrıca izin istemesi gerekmez ve kişisel verilerin korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerine aykırılık sayılmaz.
• Çalışanın 2 ay sonunda veya daha sonra BES’ten vazgeçmesi ve sistemden çıkmak istemesi halinde ödenen katkı payları ve varsa ek gelirleri 10 işgünü içerisinde çalışana geri ödenir.
• Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde ödenecek prim tutarını; 5510 sayılı SGK Kanunu’nun 80. Maddesine göre prime esas kazancının % 3’ten % 6 ya kadar artırmaya, % 1 e kadar da düşürmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
• Kısmi süreli yada part-time çalışan işçi, birden fazla işyerinde çalışıyorsa her ayrı işyeri için emeklilik sistemi ayrı ayrı uygulanır.
• Zorunlu bireysel emeklilik sisteminde üst yaş 45 dir. 45 yaş üstü çalışanlar zorunluluk olarak bu sisteme dahil değildir.
• İşçi sistemden ayrıldığı zaman tekrar bireysel emeklilik sistemine dönmek isterse 2 yıl beklemek zorunda kalacak. Hazine müsteşarlığı bu süreyi 1 yıla kadar azaltabilir yada 3 yıla kadar artırabilir.
• BES’te çalışan maddi zorlukları nedeniyle katkı payı ödeyemezse birikimine ara verebilir. Bu talebini en fazla 3 aylık süre için yapabilir. Bu zaman içerisinde çalışan istediği takdirde istediği süreyi kısaltabilir. BES sistemine ara verme talebini çalışan en geç ücret ödeme gününe 3 işgünü kala işverene iletebilir.
• Çalışanın BES sistemine kaydolmasıyla beraber işçiye posta yada elektronik ortamda bildirimi yapılır. Bu süre zarfından itibaren 2 ay içinde sistemden çıkmak için başvuruda bulunabilir. Çalışan bu talebini işverene yada şirkete yine posta, elektronik ortamda yada dilekçe ile bildirebilir.
• İşyerleri, katkı parasını daha önceden belirlenen ücret ödeme tarihine kadar banka aracılığıyla önceden belirlenen hesaba öder.